Een echt beeld van onze bodem? Gebruik vooral verouderde kaarten!

Af en toe zie ik ons land voor me als een Titanic die zojuist is gewaarschuwd voor de ijsberg klimaatverandering. Nemen we de waarschuwing serieus? Zullen we onze koers op tijd aanpassen, op tijd bijdraaien? Er is in ieder geval mee begonnen. Er is besloten dat water en bodem sturend gaan worden voor de inrichting van ons land. We nemen de natuurlijke situatie en de ondersteunende processen als uitgangspunt in plaats van als probleem. Goedkoper, veiliger, effectiever, duurzamer.

Maar dat roept de vraag op: hoe zit die bodem dan in elkaar? De bovenste laag is zo intensief in gebruik dat je dat eigenlijk niet meer kunt zien. Natuurlijk kun je de bodem doorlichten, en dat is ook gebeurd.

Een van mijn favoriete resultaten daarvan is de AHN viewer Je kunt hier goed de hoogte verschillen zien in het landschap. En vaak duiken daardoor structuren op. Zo kun je de polders heel goed onderscheiden, En soms zie je nog oudere sporen. Zo zie je hieronder de sporen van de oude Eem in het landschap van Flevoland. Linksboven zie je Almere.

Maar deze sporen zijn maar heel beperkt. Hier in Flevoland zijn ze goed zichtbaar omdat de bodem relatief weinig bewoond en bewerkt is.

De oplossing daarvoor? Verouderde kaarten. Kijk eens op Old Maps Online. Kies je gebied, en kies daarna rechts een kaart van dat gebied.

Wil je een goed beeld van je bodem vandaag? Kies dan voor kaarten uit de negentiende eeuw. Modern genoeg om redelijk betrouwbaar te zijn, oud genoeg om de oorspronkelijke lijnen van het landschap te tonen.

Hieronder zie je een voorbeeld van Noord Holland. Zie je nu wat een constructie het is? Uit hoeveel kleine poldertjes het bestaat, allemaal met bloed zweet en tranen gebouwd, allemaal meerdere keren overstroomd geweest. Zie je hoe pijnlijk moeizaam het allemaal bij elkaar gehouden wordt door dijken en dijkjes? Hoe kwetsbaar het allemaal is?

Zoek je land, je stad, je bodem eens op op de oude kaarten van Old Maps Online. En echt waar: je kijkt voortaan anders om je heen!