Wandelen over de eeuwenoude zeedijk in Amsterdam Noord

Amsterdam kende ik. Maar ik kende Amsterdam Noord nog niet. Onlangs zijn we er een middag gaan wandelen. Van oudsher vind je hier de dorpjes (Schellingwoude, Nieuwendam en Durgerdam) Die zijn nu opgenomen in Amsterdam, maar staan nog steeds heel erg op zichzelf. Je kunt uitkijken over het IJ, de grote Oranjesluizen bekijken, maar vooral over de waterlandse dijk wandelen. Een 700 jaar oud stuk geschiedenis!

Deze dorpen worstelen al eeuwen met het water. Boeren vestigden zich hier in de 11e en 12e eeuw en begonnen de moerassen droog te leggen. Als gevolg daarvan begon het niveau van de moerassen te dalen. Het Y was toen een groot estuarium, direct verbonden met de Zuiderzee, dus het zeewater begon binnen te komen. Stormen slogen stukken van de zachte grond weg. Het Y (toen geschreven als Ye) bleef zich uitbreiden.

De dorpen moesten stelling nemen. Dit nam de vorm aan van het verbinden van terpen (kleine kunstmatige heuvels) en dijken tot een gemeenschappelijke ‘dijkring’ of ringdijk die het land zou beschermen.
Deze dijkring werd de ‘Waterlandse zeedijk’. Je kunt het op de onderstaande afbeelding zien als je de kleine rode kerken verbindt, die naar dorpen verwijzen.

Deze kaart toont de situatie in de 13e eeuw. Veel van de dorpen zijn nieuw, omdat ze samen met de dijk zijn aangelegd. Daarom worden ze ‘dam’ genoemd.
Sindsdien zijn er natuurlijk dingen veranderd. Zo brak de ‘Ydoorningherdam’, bleef het dorp IJdoorn achter en bouwden de dorpelingen een nieuwe dam. Dit heette de burgerdam, wat ‘Durgerdam’ werd.
De dijk brak vaak. De laatste doorbraak was de storm van 1916. Daarna werd de bouw van de Afsluitdijk gestart en in 1932 voltooid.

Het dorp Durgerdam is er nog steeds. Net als ‘Schellingwoude’ en ‘Nieuwendam’. De huizen zijn nog grotendeels van hout (kijk naar de zijkanten) in de oude traditionele stijl, en natuurlijk staat de dijk er nog steeds.
Om er te komen kun je over de Schellingwouderbrug met de auto, om dan te parkeren bij de landmarkt. Of je neemt simpelweg de metro naar Amsterdam Noord, waar veel bussen rijden. Voor de avontuurlijken: huur een fiets, neem de pont achter Amsterdam cs en ga ze zoeken. Google heeft alle informatie die je nodig hebt!